Meslek:
KERESTE İMALATÇISI
Seviye: 3
Referans Kodu: 12UMS0192-3
Standardı Hazırlayan Kuruluş(lar): Ankara Sanayi Odası (ASO)
Standardı Doğrulayan Sektör Komitesi: MYK Ağaç İşleri, Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri Sektör Komitesi
MYK Yönetim Kurulu Onay Tarih/ Sayı:
18.01.2012 Tarih ve 2012/08 Sayılı Karar
Resmi Gazete Tarih/Sayı: 21/3/2012 – 28240 (Mükerrer)
Revizyon No: 00
TERİMLER, SİMGELER VE KISALTMALAR
ÇAPRAZ: Biçme aşamasında testere lamasının sıkışmasını önlemek için dişlerin sağa sola bükülmesi veya diş uçlarının şişirilmesi ile yapılan işlemi,
EĞRİLİK: Ağaç gövdesinin doğrusallıktan saparak herhangi bir yöne yönlenmesini,
EKSTRAKTİF: Ağacın yapısı içinde bulunan tanenler, lignanlar, flavonoidler gibi polar maddeleri veya terpenler, yağ asitleri, reçine asitleri, mumlar ve alkoller gibi nonpolar maddeleri,
EMİSYON: Gaz ya da gaz ve partikül (toz, talaş) karışımlarının atmosfere verilmesini,
FORKLİFT: İstiflerin ve tomrukların bir noktadan bir noktaya taşınmasında kullanılan çatallı makineyi,
ISCO: Uluslararası Meslek Standartları Sınıflandırması’nı,
İSG: İş Sağlığı ve Güvenliği’ni,
KAÇIK ÖZ: Tomruk en kesitinde özün merkezden sapmasını,
KERESTE: Tomruğun boyuna yönde biçilmesiyle elde edilen prizmatik ahşap malzemeyi,
KKD (Kişisel Koruyucu Donanım): Çalışanı, yürütülen işten kaynaklanan, sağlık ve güvenliği etkileyen bir veya birden fazla riske karşı koruyan, çalışan tarafından giyilen, takılan veya tutulan, bu amaca uygun olarak tasarımı yapılmış tüm alet, araç, gereç ve cihazları,
KONİKLİK: Ağaçlarda kökten uca doğru çap azalışı,
LİF KIVRIKLIĞI: Liflerin ağaç gövdesi boyunca doğrusallıktan sapması, küçük veya büyük bir açı teşkil etmek suretiyle, spiral şeklinde gövde etrafında toplanmasını,
METAL DEDEKTÖRÜ: Tomruğun içerisinde bulunan metallerin tespit edilmesinde kullanılan aleti,
MOTORLU ZİNCİR TESTERE: Tahriğini motordan alan ve bir lama üzerine yerleştirilmiş zincirle kesim yapan kesim makinesini,
PALET: Üzerine kerestelerin istiflendiği transpalet ve forklift ile taşımalarda kullanılan altlığı,
PARALEL BİÇME: Tomruğun boyuna yönünde birbirine paralel kesim hatlarıyla biçilmesini,
PRİZMA BİÇME: Tomruğun kapak tahtaları düşürüldükten sonra ortaya çıkan prizmanın boyuna yönde birbirine paralel kesim hatlarında biçilmesini,
RİSK: Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimalini,
ŞİŞİRME / EZME : Testere diş uçlarının ezilerek genişletilmesini,
TEHLİKE: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelini,
TOMRUK SAHASI: Kereste tesislerinde biçme işlemine tabi tutulacak tomrukların geçici olarak depolandığı alanı,
TOMRUK BİÇME PLANI: Verimlilik ilkeleri dahilinde en az fire verilecek şekilde tomruğun en kesitinin neresinden, hangi ölçüde kereste alınacağını gösteren biçme modelini,
TOMRUK: Çapı en az 19 cm boyu en az 150 cm olan yuvarlak odunu,
TRANSPALET: Elle kontrol edilen ve paletli istiflerin taşınmasında kullanılan hidrolik çatallı taşıma aracını,
YILLIK HALKA: Ağaç gövdesine her yıl eklenen yeni odun kısmını
ifade eder.
1.GİRİŞ
Kereste İmalatçısı (Seviye 3) ulusal meslek standardı 5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) Kanunu ile anılan Kanun uyarınca çıkartılan “Ulusal Meslek Standartlarının Hazırlanması Hakkında Yönetmelik” ve “Mesleki Yeterlilik Kurumu Sektör Komitelerinin Kuruluş, Görev, Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” hükümlerine göre MYK’nın görevlendirdiği Ankara Sanayi Odası tarafından hazırlanmıştır.
Kereste İmalatçısı (Seviye 3) ulusal meslek standardı, sektördeki ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak değerlendirilmiş, MYK Ağaç İşleri, Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri Sektör Komitesi tarafından incelendikten sonra MYK Yönetim Kurulunca onaylanmıştır.
rak, doğru, zamanında ve istenilen kalitede yapılmasından sorumludur. İşlemlerin yapılmasında iş talimatlarına uygun olarak çalışır. Kereste imalatı süreci içerisinde yaptığı işlemlerde kullanılan makine ve aletlerin verimli çalışması için bakım, ayar ve basit onarım faaliyetlerinden sorumludur.
1.2. Mesleğin Uluslararası Sınıflandırma Sistemlerindeki Yeri
ISCO 08: 7521 (Ağaç İşleyiciler)
1.3. Sağlık, Güvenlik ve Çevre ile ilgili Düzenlemeler
2872 sayılı Çevre Kanunu
4857 sayılı İş Kanunu
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu
Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği
Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği
Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik
Çevre Denetim Yönetmeliği
Elle Taşıma İşleri Yönetmeliği
Endüstri Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği
Gürültü Yönetmeliği
Güvenlik ve Sağlık İşaretleri Yönetmeliği
İlkyardım Yönetmeliği
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik
Makina Emniyeti Yönetmeliği
Titreşim Yönetmeliği
Ayrıca, iş sağlığı ve güvenliği ve çevre ile ilgili yürürlükte olan diğer mevzuat, kanun, tüzük ve yönetmeliklere uyulması ve konu ile ilgili risk analizi yapılması esastır.
1.4. Meslek ile İlgili Diğer Mevzuat
Mesleğe ilişkin diğer mevzuat bulunmamaktadır.
1.5. Çalışma Ortamı ve Koşulları
Kereste üretimi kısmen açık kısmen kapalı kereste üretim tesislerinde yapılmaktadır. Gürültü, titreşim, çamur, toz, koku, yüksek sıcaklık, aşırı soğuk, kaygan zemin ve yağmur-kar-dolu gibi iklimsel etkiler çalışma ortamı ile ilgili olumsuzluklardır. Kereste İmalatçısı (Seviye 3), çalışma alanında faaliyetlerini yürütürken uygun kişisel koruyucu donanımları kullanır. Mesleğin icrası esnasında iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini gerektiren kaza ve yaralanma riskleri bulunmaktadır.
1.6. Mesleğe İlişkin Diğer Gereklilikler
Kereste İmalatçısı’nın “Ağır ve Tehlikeli İşlerde Çalışacaklara Ait İşe Giriş veya Periyodik Muayene Formu” raporuna sahip olması gerekir.
3.2.Kullanılan Araç, Gereç ve Ekipman
1. Anahtar takımı
2. Arabalı şerit testere makinesi
3. Bileme makine ve aletleri
4. Boy ölçülendirme makinesi
5. Çaprazlama / şişirme makine ve aletleri
6. Çoklu dilme makinesi
7. Forklift
8. İlkyardım kiti
9. İstif çıtaları
10. Kişisel koruyucu donanım (iş elbisesi, iş ayakkabısı, çelik eldiven, baret, gaz maskesi, toz maskesi, koruyucu gözlük, kulaklık vb.)
11. Kesici şerit testereler
12. Manivela demiri
13. Mazot
14. Metal dedektörü
15. Motorlu zincir testere makinesi
16. Ölçme ve markalama aletleri (kalem, ahşap ve şerit metre, kumpas, pergel vb.)
17. Palet
18. Temel el aletleri
19. Tomruk
20. Tomruk yükleme makinesi
21. Transpalet
22. Uyarı işaret ve levhaları
23. Yağ ve yağdanlık
24. Yangın söndürücü
25. Yarma şerit testere makinesi
3.3.Bilgi ve Beceriler
1. Acil durum bilgisi
2. Ağaç yapısal özellikleri bilgisi
3. Araç, gereç ve ekipman bilgisi
4. Çevre koruma standartları bilgisi
5. Ekip içinde çalışma yeteneği
6. El aletlerini kullanma bilgisi
7. El-göz koordinasyon yeteneği
8. İlk yardım bilgisi
9. İş sağlığı ve güvenliği bilgisi
10. İşyeri çalışma prosedürleri bilgisi
11. Kalite kontrol prensipleri bilgisi
12. Kereste biçme teknikleri bilgisi
13. Kereste üretimi makine ve aletleri kullanma bilgi ve becerisi
14. Kullandığı makinelerin basit arızalarını giderebilme bilgisi
15. Kullanılan kesici aletlerin bakımını yapabilme bilgisi
16. Mesleğe ilişkin yasal düzenlemeler bilgisi
17. Mesleki terim bilgisi
18. Öğrenme ve öğrendiğini aktarabilme yeteneği
19. Standart ölçüler bilgisi
20. Teknik resim okuma bilgisi
21. Temel çalışma mevzuatı bilgisi
22. Temel matematik bilgisi
23. Tomruk kesim planı okuma bilgisi
24. Yangına müdahale teknikleri ve yangın söndürücüleri kullanma bilgisi
25. Yazılı ve sözlü iletişim yeteneği
26. Zamanı iyi kullanma becerisi
3.4. Tutum ve Davranışlar
1. Acil ve stresli durumlarda soğukkanlı ve sakin olmak
2. Amirlerine doğru ve zamanında bilgi aktarmak
3. Çalışma donanımı ve makinelerinin durumunu dikkatle denetlemek
4. Çalışma zamanını iş emrine uygun şekilde etkili ve verimli kullanmak
5. Çevre, kalite ve İSG mevzuatında yer alan düzenlemeleri benimsemek
6. Ekip içinde uyumlu çalışmak
7. Gerekli ve acil durumlarda donanımın çalışmasını durdurmak
8. İşletme kaynaklarının kullanımı ve geri kazanım konusunda duyarlı olmak
9. İşyeri hiyerarşi ilişkisine saygı göstermek
10. İşyerine ait araç ve gereçlerin kullanımına özen göstermek
11. Kendisinin ve diğer kişilerin güvenliğini gözetmek
12. Risk faktörleri konusunda duyarlı olmak
13. Sorumluluklarını bilmek ve zamanında yerine getirmek
14. Tehlike faktörleri konusunda duyarlı olmak
15. Tehlikeli durumlarda ilgilileri bilgilendirmek
16. Tehlikeli durumları dikkatle algılayıp değerlendirmek
17. Temizlik, düzen ve işyeri tertibine özen göstermek
18. Yenilikçi olmak ve mesleki gelişmelere açık olmak
4. ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE BELGELENDİRME
Kereste İmalatçısı (Seviye 3) meslek standardını esas alan ulusal yeterliliklere göre belgelendirme amacıyla yapılacak ölçme ve değerlendirme, gerekli şartların sağlandığı ölçme ve değerlendirme merkezlerinde yazılı ve/veya sözlü teorik ve uygulamalı olarak gerçekleştirilecektir.
Ölçme ve değerlendirme yöntemi ile uygulama esasları bu meslek standardına göre hazırlanacak ulusal yeterliliklerde detaylandırılır. Ölçme ve değerlendirme ile belgelendirmeye ilişkin işlemler Mesleki Yeterlilik, Sınav ve Belgelendirme Yönetmeliği çerçevesinde yürütülür.