117 Seri Nolu KDV Genel Tebliği ile bazı teslimlerdeki KDV tevkifat oranları revize edilmiş, bazılarının uygulanmasına son verilmiş, bazıları ise ilk defa yürürlüğe girmiştir. Bugünkü yazımda ilk defa yürürlüğe giren ve bütün KDV mükelleflerini ilgilendiren “Ağaç ve Orman Ürünleri Teslimi”nde KDV tevkifatı ve KDV iadesini anlatmaya çalışacağım.
01.05.2012 tarihinden itibaren bütün KDV mükelleflerinin ağaç işleme endüstrisinde kullanılan ve ilk madde-malzeme niteliğinde olanher türlü ağaç, tomruk, odun ile bunların önceden belirlenmiş ölçülerde biçilmesiyle elde edilen inşaatlık, doğramalık, marangozluk, mobilyalık ve benzeri kereste, mobilya ve kereste imalatı sonucu ortaya çıkan kırpıntı, çıta ve benzeri imalat artıkları ile odun artığı talaş alımlarından 9/10 oranında KDV tevkifatı yapması gerekmektedir.
Ancak tomruk, odun, kereste, kırpıntı, atık vb. mahiyetinde olmayan; mobilya, kapı-pencere doğraması, döşeme malzemesi, sunta, levha, mdf, rabıta, lambri, süpürgelik ve benzeri ürünlerin tesliminde tevkifat uygulanmayacaktır.
Ayrıca tevkifat kapsamına giren yukarıdaki malların ithal edilerek yurt içinde satış işleminin gerçekleştirilmesi durumunda, mal ve hizmeti satın alan KDV mükellefleri herhangi bir tevkifat yapmayacaklardır. Ancak satıcı (ithalatçı) tarafından düzenlenecek faturada ”Teslim edilen mal doğrudan ithalat yoluyla temin edildiğinden tevkifat uygulanmamıştır.” açıklamasına ve ithalata ilişkin fatura ve gümrük beyannamesi bilgilerine yer verilecektir.
BELGE DÜZENİ
Yukarıdaki çerçevede mal tesliminde bulunan satıcılar 01.05.2012 tarihinden itibaren düzenleyecekleri faturalarda;
İşlem Bedeli’ni
Hesaplanan KDV Tutarını
Tevkifat Oranını
Alıcı Tarafından Tevkif Edilen KDV tutarını
Tevkifat Dahil Toplam Tutar
Tevkifattan Sonra Tahsil Edilmesi Gereken Toplam Bedeli (Tevkifat Hariç Toplam Tutar)
ayrıca göstereceklerdir. Faturaya, borçlanılan miktar olarak rakam ve yazı ile tevkifattan sonra kalan tutar yazılacaktır.
Bu fatura satıcı açısından, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV’ye tevkifat uygulandığını tevsik eden belge mahiyetini de taşımaktadır.
Örnek:
Orman ürünlerinin ticareti ile ulaşan Kalas Tic. Ltd. Şti. KDV hariç 15.000 TL’ tutarındaki kalası Osman KALASSEVER işletmesine satmış olsun. Buna göre Kalas Tic. Ltd. Şti.’nin düzenleyeceği fatura aşağıdaki gibi olacaktır.
İşlem Bedeli: 15.000
Hesaplanan KDV 2.700
Tevkifat Oranı 9/10
Alıcı Tarafından Tevkif Edilen KDV: 2.430
Tevkifat Dahil Toplam Tutar 17.700
Tevkifat Hariç Toplam Tutar 15.270
Yalnız onbeşbinikiyüzyetmiş Türk Lirasıdır
Yukarıda sayılan mal teslimlerinin yanında tevkifata tabi olmayan başka mal/hizmetlerin de tevkifata tabi tutulan işlemlerle birlikte yapılması halinde bu işlemlerin tek fatura ile belgelendirilmesi mümkündür. Bu durumda, tevkifata tabi işlem bedeli ve bu bedel üzerinden hesaplanan KDV ile tevkif edilen KDV tutarı fatura üzerinde ayrıca gösterilecektir.
Mal İadeleri;
Tevkifatlı olarak satılan malların iadesinde sorumluları tarafından tevkif edilerek 2 no.lu KDV beyannamesi ile beyan edilen kısım iade işlemlerinde hiç dikkate alınmayacaktır.
Örnek; Tomruk Sever Tic. A.Ş. 31.05.2012 tarihinde Odun Mamulleri Ltd. Şti.’ye 20.000 TL karşılığında tomruk tesliminde bulunmuş olup, hesaplanan 3.600 TL’nin 9/10 oranındaki kısmı olan 3.240 TL tutarındaki kısmı Odun Mamulleri Ltd. Şti. tarafından tevkif edilerek sorumlu sıfatıyla beyan edilerek ödenmiştir. 360 TL tutarındaki KDV ise satıcı kuruma ödenmiştir.
gelen tomrukların bir kısmının istenilen standartlarda olmadığı gerekçesiyle 7.000 TL tutarındaki kısmı satıcı 12.06.2012 tarihinde Tomruk Sever Tic. A.Ş.’ye iade edilmiştir. Buna göre Odun Mamulleri Ltd. Şti. (7.000 + 126=) 7.126 TL KDV dahil iade faturası düzenleyecektir.
(7.000/20.000=) 0,35 satılan malın %35’i iade ediliyor
Satıcı kuruma ödenmiş olan KDV tutarı 360 TL olduğuna göre; (360×0,35=) 126 TL KDV hesaplanmış olur.
Alıcı tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilerek ödenen 3.240 TL hesaplamaya dahil edilmez.
Odun Mamulleri Ltd. Şti. bu işlemler nedeniyle defter kayıtlarında KDV’nin sadece tevkifata tabi tutulmayan 360TL’lik kısmı için düzeltme işlemi yapacak, tevkifata tabi tutularak sorumlu sıfatıyla beyan edilmiş ve indirim konusu yapılmış olan tutar için düzeltme işlemi yapmayacaktır.
Diğer Hususlar
a- KDV Kanunu’nun11/1-c kapsamında ihraç kayıtlı satılan, Geçici 17. Maddesi kapsamın dahilde işleme ve geçici kabul rejimi kapsamında ihraç edilecek malların satımında veya KDV’den istisna olan teslimlerde tevkifat söz konusu olmayacaktır.
b- Yukarıda sayılan malların tesliminde her bir işlemin KDV dahil bedeli 1.000 TL’yi aşmadığı takdirde, hesaplanan KDV tevkifata tabi tutulmayacaktır. Sınırın aşılması halinde ise tutarın tamamı üzerinden tevkifat yapılacaktır.
c- Belirlenmiş alıcıların yukarıda sayılan teslimleri alıcıların durumuna bakılmaksızın, tevkifata tabi tutulmayacaktır. Örneğin Ankara Büyükşehir Belediyesi iştiraklerinden Kereste Ticareti Ltd. Şti.’nin ağaç, tomruk, odun kereste vb. teslimleri dolayısıyla düzenleyeceği alıcıların durumuna bakılmaksızın faturalardan herhangi bir tevkifat söz konusu olmayacaktır.
d- Fazla veya yersiz tevkif edilerek ödenen vergi bulunması halinde, gerek alıcı gerekse satıcının beyanlarının düzeltilmesi suretiyle işlemin tevkifat uygulanmadan önceki hale döndürülmesi gerekir. Söz konusu düzeltme işlemlerinin belgelerle tevsik edilmesini mütakiben yersiz tevkif edilerek ödenen KDV YMM KDV İadesi Tasdik Raporu ve Vergi İnceleme Raporu aranmaksızın mükellefe iade edilecektir. Kendisinden yersiz KDV tevkifatı yapılan kurum ise yersiz tevkif edilen KDV tutarını alıcı firmadan tahsil edecektir.
KDV İADE UYGULAMASI
117 Seri nolu KDV Genel Tebliği ile Ağaç ve Orman Ürünleri Teslimi’ne 9/10 oranında KDV tevkifatı getirilmiş olup, satıcı firmaların söz konusu tevkifatlı satışları dolayısıyla eksik tahsil ettikleri KDV tutarlarına iade hakkı tanınmıştır. Söz konusu iade mahsuben veya nakden talep edilebilmekte olup, 2.000 TL’yi aşmayan mahsuben iade talepleri VİR, YMM raporu ve teminat aranılmaksızın yerine getirilir.
2.000 TL ve üzerindeki iade talepleri ise VİR sonucuna göre veya YMM raporu ile yerine getirilir. 2.000 TL’yi aşan kısım için teminat verilmesi halinde teminat, VİR sonucuna göre veya YMM raporu ile çözülür.
Mahsuben iade, mükellefin kendisinin, ortaklık payı ile orantılı olmak üzere adi, kollektif ve komandit şirketlerde ortakların (komandit şirketlerde sadece komandite ortakların) ithalat sırasında uygulananlar dahil vergi borçları ile sosyal sigortalar prim borçları ve ferileri için söz konusu olabilecektir.
Mahsup kapsamına, tevkifatla ilgili olarak verilen 2 No.lu KDV Beyannamesine göre tahakkuk eden vergiler de dahildir.
KDV İade Uygulaması ve Genel Açıklamalar
Ağaç ve Orman Ürünleri Teslimi, kapsamında KDV tevkifatından doğan iade alacaklarının mükelleflere iade edilebilmesi için hem satıcının tevkif edilmeyen KDV tutarını beyan etmesi, hem de alıcının tevkif ettiği KDV tutarını 2 nolu KDV beyannamesi ile beyan etmiş olması gerekmektedir. Ancak alıcıların tevkif ettikleri KDV tutarını ödemeşartı bulunmamaktadır. Ayrıca Genel bütçe kapsamındaki idarelere yapılan işlemlerde ise hakedişin harcama yetkilisince onaylanmış olması gereklidir. Bunlara yapılan işlemlerde, ayrıca beyan ve ödeme aranmayacaktır.
Tebliğden önceki KDV iade taleplerinde hemen hemen bütün vergi daireleri tevkif edilen tutarların sorumlu alıcılar tarafından ödenmesini şart koşuyor, bunlara ilişkin ödendi makbuzlarının ibrazını istiyorlardı. Bu da KDV iade alacağını bir an önce tahsil etmek isteyen mükellefleri adeta bir vergi memuru gibi alıcıların peşinden koşmasına bu tutarların ödenip ödenmediğine araştırmalarına yol açıyordu. Umarım uygulamada burada yazılanlar hayata geçirilebilir.
İade talebinde bulunulabilmesi için iade tutarının yer aldığı, ilgili dönem KDV beyannamesi ve eki “Kısmi Tevkifat Uygulaması Kapsamındaki İşlemlere Ait Bildirim“in verilmiş olması zorunludur.
Kısmi tevkifat uygulamasından kaynaklanan iade taleplerinde vergi dairelerince;
– iade talep dilekçesi ve internet vergi dairesi aracılığı ile gönderilen listelere ait internet vergi dairesi liste alındısı,
– tevkifatlı işlemlerin gerçekleştiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi,
– tevkifat uygulanan işleme ilişkin satış faturalarının dökümünü gösteren liste
Tebliğden önceki iade taleplerinde internet ortamında gönderilen listelerin içerisinde yüklenilen KDV listesi de bulunmaktaydı ki bu bütün çevrelerce eleştiri konusu yapılmaktaydı. Zira kısmi tevkifat işlemlerinden doğan KDV iade alacağının temeli, mal veya hizmetin bünyesine gire KDV değil, tevkif edilen KDV oluşturmaktadır. Dolayısıyla 117 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile birlikte bu yanlıştan da dönülmüş oluyor.
Kısmi tevkifat uygulamasından kaynaklanan iade taleplerinin yerine getirilmesi ile ilgili olarak bu Tebliğde açıklama bulunmayan durumlarda, KDV Kanununun (11/1-a) maddesinde düzenlenen gümrük beyannameli mal ihracından kaynaklanan iade talepleri için geçerli olan usul ve esaslara (indirimli teminat uygulaması hariç) göre işlem yapılacaktır.
Tevkifat uygulanan işlemleri dolayısıyla iade talebinde bulunmayan mükellefler daha sonradan söz konusu dönem KDV beyannamelerine düzeltme vermek suretiyle iade talebinde bulunabileceklerdir, Bunun tam tersi de mümkün olup, KDV iade işlemlerinin sonuçlanmasından önce bir dilekçe ile vergi dairesine bilgi verilmelidir.
Aynı işlem dolayısıyla, tevkifat ve indirimli oran uygulamaları nedeniyle KDV iade alacağı doğmuşsa, öncelikle tevkifattan doğan KDV alacağı iade edilecektir.
Mükellefin aynı dönemde diğer iade hakkı doğuran işlemlerinin (indirimli orana tabi işlemler hariç) de bulunması ve iade edilmesi gereken KDV tutarının, tevkifat ve diğer iade hakkı doğuran işlemlere ilişkin iade beyanı toplamından küçük olması halinde, iade talepleri mükellefin işlem türü bazında tercihi doğrultusunda sonuçlandırılacaktır.
İade alacağının tamamının üçüncü kişilere nakden ödenmesinin talep edilmesi halinde, iade hakkı sahibi mükellefe nakden iadeye ilişkin usul ve esaslar uygulanacaktır. Bu durumda, alacağın üçüncü kişilere ödenmesine ilişkin talep, alacağın açık bir şekilde kime temlik edildiğini içeren, noter tarafından onaylanmış alacağın temliki sözleşmesi ile yapılacaktır. Mahsup sonrası alacağın, üçüncü kişilere nakden iadesinin talep edilmesi halinde de alacağın temlikine ilişkin talebin yukarıda belirtilen şekilde yapılması gerekmektedir.
KDV iade işlemleri, sorgulamaları sonucunda sorunlu alt mükelleflerden alımları tespit edilen mükelleflerin iade işlemleri 84 Seri Nolu KDV Genel Tebliği hükümlerine göre yerine getirilir. Alıcının bu işlemle ilgili olarak kısmi tevkifat tutarını beyan etmesi ve ödemiş olması özel esaslar uygulanmasına engel değildir.
Alıcının, hakkında olumsuz rapor veya tespit bulunanlardan tevkifat uygulayarak temin ettiği mal ya da hizmeti iade hakkı doğuran bir işlemde kullanması ve bu işleme ilişkin olarak iade talebinde bulunması halinde iade talebi, hakkında olumsuz rapor veya tespit bulunanlardan alımlarda tevkifata tabi tutulan KDV’nin sorumlu sıfatıyla vergi dairesine nakden veya mahsuben ödenmiş olması kaydıyla, tevkifatlı işlemlere ilişkin olarak satıcıya ödenen/borçlanılan KDV hariç, genel esaslara göre yerine getirilir. Bu şekilde işlem tesisi için alıcının diğer alımları ile ilgili olarak özel esas uygulamasını gerektirecek bir durumunun olmaması gerekmektedir.